Framtíðarsýn fyrir Norðurland

Norðlendingar finna á eigin skinni hvernig óstöðugur gjaldmiðill getur leikið atvinnuvegina. Þess vegna yrði stöðugur gjaldmiðill með sömu vexti og nágrannalöndin lyftistöng fyrir svæðið.

Allt of oft snúast stjórnmálin um dægurmál. Stjórnmálamenn hugsa í árum eða í mesta lagi einu kjörtímabili, en horfa ekki til langrar framtíðar. Þegar þeir leita lausna í atvinnumálum hugsa þeir oft sem svo: Hvað annað gæti fólkið sem nú býr í fjórðungnum unnið við? í stað þess að velta fyrir sér: Hvar hefur ungt fólk áhuga á því að vera í framtíðinni?

Sterkari heildir

Á Norðurlandi búa um 40 þúsund manns, frá Hrútafirði til Þórshafnar. Byggðin er dreifð og enn þann dag í dag hugsa menn allt of mikið í byggðakjörnum í stað þess að horfa á stærri heildir. Það eru gömul sannindi og ný að sameinuð stöndum við og sundruð föllum við.

Eitt skref í þá átt að styrkja Norðurland er að hugsa það sem eitt atvinnusvæði. Víða eru vegalengdir vissulega miklar, en þær má sannarlega stytta með vegabótum og fjarskiptum.  Við höfum nú þegar Heilbrigðisstofnun Norðurlands, en eigum við ekki að horfa á miklu nánara samband. Hvernig Norðurland sjáum við fyrir okkur um miðja 21. öldina? Það er kostur að hugsa til langs tíma. Þá erum við ekki bundin af skammtímahugsun heldur getum við leikið okkur með það hvernig við viljum að hlutirnir verði.

Hvernig verður Norðurland árið 2050?

Ég er sannfærður um að þrennt skiptir mestu um það hvar fólk vill búa, auk þess sem auðvitað þurfa líka að vera atvinnutækifæri á svæðinu:

  1. Að grunnþjónusta sé góð
  2. Góðar og öruggar samgöngur
  3. Að fjarskipti séu í góðu lagi

Skoðum ofangreind atriði hvert fyrir sig.

Til þess að grunnþjónusta verði í lagi verða sveitarfélög að vera nægilega sterk til þess að standa undir skólahaldi, leikskólum, þjónustu við aldraða og fatlaða og önnur verkefni sem sveitarfélögum eru falin. Læknisþjónusta þarf líka að vera örugg og auðsótt. Með nútíma fjarskiptum getum við náð miklum árangri, til dæmis í læknisþjónustu. Fjarlækningar eru ekki fjarlægur draumur heldur gerast þær nú þegar.

Árið 2050 verða engir vegir um illfærar heiðar, öll svæði verða tengd með göngum. Íbúar við Eyjafjörð sjá hve miklu þau hafa breytt og geta breytt. Þá verður stór hluti svæðisins orðinn eitt atvinnusvæði í raun. En samgöngur er fleira en vegir. Flugið ætti að vera ferðamáti nútímans og ég hef verið því hlynntur að litið verði á það sem almenningssamgöngur, sem eðlilegt sé að ríki og sveitarfélög komi að til hagsbóta fyrir íbúa svæðisins. Ódýrara flug fyrir íbúana bætir ekki bara lífsgæði heldur líka nýtingu flugvéla, heldur byggir líka undir aukna þjónustu og þannig verður það til eflingar ferðaþjónustunnar.

Fjarskipti þurfa að mæta nútíma kröfum. Börn læra núorðið á IPad skömmu eftir að þau læra að ganga. Auk þess eru hnökralaus tölvusamskipti öryggisatriði fyrir íbúa og ferðamenn. Allur fjórðungurinn þarf að vera í síma- og tölvusambandi og þar má hvergi vera dauður blettur.

Færum fjármuni í heimabyggð

Viðreisn hefur beitt sér fyrir sátt í sjávarútvegi sem meðal annars felur í sér að auðlindagjald renni ekki í ríkishítina heldur farið til uppbyggingar innviða í landsfjórðungunum.  Þá ákveða íbúarnir sjálfir forgangsröðun á verkefnum og geta nýtt sínar sértekjur til þess að flýta uppbyggingu á þeim sviðum sem þeir sjálfir telja nauðsynleg. Norðlendingar finna á eigin skinni hvernig óstöðugur gjaldmiðill getur leikið atvinnuvegina. Þess vegna yrði stöðugur gjaldmiðill með sömu vexti og nágrannalöndin lyftistöng fyrir svæðið.

Þegar allt Norðurland uppfyllir skilyrðin þrjú sem ég nefndi hér á undan verður það segull á margs konar atvinnustarfsemi sem okkur getur ekki einu sinni dreymt um núna, vegna þess að ungt fólk með hugmyndir og hugvit sér að þar er gott að búa.

Benedikt Jóhannesson fjármálaráðherra og þingmaður Norðausturkjördæmis.